آیا ارز دیجیتال حرام است؟ بررسی حکم شرعی ارز دیجیتال

اگر از معامله گران بازار ارز دیجیتال هستید یا جدیدا با بیت کوین و ارز های دیجیتال آشنا شدید. شاید قصد آشنایی با آنها را دارید حتما این سوال در ذهن شما ایجاد می شود که از نظر شرعی آیا ارز دیجیتال حرام است؟ یا خیر. و اگر حرام است حکم شرعی آن چیست.

برای افرادی که به مسائل شرعی اهمیت می‌دهند، این سوال بسیار مهم است. در ادامه این مطلب به بررسی این سوال که آیا “ارز دیجیتال حرام است” می پردازیم. دلایل مختلف مراجع تقلید برای حرام بودن ارز دیجیتال را مورد بررسی قرار می‌دهیم.

ارز دیجیتال چیست؟

اگر با ارز های دیجیتال آشنایی کافی ندارید، ارزدیجیتال یا بیت کوین، به زبان آسان نوعی ارز مجازی با قابلیت همتا به همتا است که ویژگی های خاص  دیگر خود را دارد و مزایای بهتری نسبت به پول های کاغذی فیزیکی دارد.

ارز دیجیتال بیت کوین اولین ارزدیجیتال بود در سال 2009 برای اولین بار توسط ساتوشی ناکوموتو به هدف حذف روابط بانک ها و راه اندازی یک روش پرداختی همتا به همتا با کارمزد کم، تاسیس شد و به دلایل ویژگی های منحصر به فرد آن خیلی سریع توسط مردم به عنوان یک روش پرداختی قبول شد.

هم اکنون میلیون ها نفر از بیت کوین استفاده می‌کنند. بعد از تاسیس شدن شبکه بلاکچین، هزاران ارز دیجیتال بعد از بیت کوین برای پیشرفت این حوزه با کاربرد های مختلف ایجاد شد.

آیا ارزدیجیتال حرام است؟

برای بسیاری از مسلمان که مسائل شرعی برای‌شان مهم است، حرام بودن یا نبودن بیت کوین یا هر ارزدیجیتال دیگری بسیار مهم است. از لحاظ عقلانی و منطقی اشکالی در استفاده از ارز های دیجیتال وجود ندارد اما برخی از مرجع تقلید ها استفاده از ارزدیجیتال را حرام می‌دانند و برخی از مراجع تقلید دیگر با ارزدیجیتال مشکلی ندارند.

حرام بودن ارزدیجیتال برای شما بستگی به مرجع تقلید شما دارد. و هر مسلمان از حرف مرجع تقلید خود پیروی می‌کند؛ نظر مراجع تقلید در مورد ارزدیجیتال با هم متفاوت است، در ادامه به شرح بیانات برخی از مراجع تقلید راجب بیت کوین می‌پردازیم.

مراجع تقلیدی که بیت کوین و ارزهای دیجیتال را حرام می‌‌دانند دلایل واضح آن را نگفتند. اما می‌شود حدس زد دلیل آن چیست و چرا ارزدیجیتال حرام است.

غیر متمرکز بودن ارزدیجیتال یکی از مهم ترین ویژگی ارزدیجیتال بیت کوین و ارز های دیجیتال دیگر و یکی از دلایل حرام بودن آن از نظر مراجع تقلید است.

دلایل حرام بودن ارزدیجیتال

غیرمتمرکز در ارزدیجیتال به معنای عدم وجود اطلاعات در اختیار نهادی است. ارزهای دیجیتال در اختیار هیچ نهادی نیستند و امکان دسترسی به دارایی های افراد توسط هیچ نهادیی امکان پذیر نیست. افراد در فضای ارز دیجیتال کاملا ناشناس با هم معامله می‌کنند و هویت تمام اشخاص در ارزدیجیتال ناشناس است.

غیرمتمرکز بودن ارزدیجیتال در واقع باعث شد افراد کلاهبردار یا قاچاقچیان مواد مخدر از طریق رمزارز‌ها معاملات خود را انجام دهند. استفاده از رمزارزها به طور کلی برای کار های غیر قانونی و پولشویی نیز کاربرد دارد. مهم ترین دلیل حرام بودن ارزدیجیتال از نظر بعضی از مراجع تقلید می‌تواند این علت باشد.

مورد دیگر از دلایل مراجع تقلید می‌تواند معامله با کافران و افراد غیر مسلمان باشد. در واقع شما شناختی از فردی که ارز خود را به او می‌فروشید ندارید و نمی‌دانید فرد متقابل شما یک فرد کافر است یا خیر؟ به همین سبب برخی از مسلمانان این را عیب ارزدیجیتال می‌دانند.

مراجع تقلید استخراج ارز دیجیتال و انجام معاملات ارزدیجیتال  را قمار می‌دانند و از لحاظ شرعی آن را حرام می‌دانند. از نظر قانونی ارزدیجیتال کاملا مجاز و قانونی است و در ایران نیز ارزدیجیتال قانونی تبدیل شد.

نظر مراجع تقلید راجب ارزدیجیتال

تا الان سوالات بسیار از مراجع تقلید دینی راجب ارزدیجیتال پرسیده شد. جواب های آنها را بخوانید با توجه به نظر آنها می‌توانید تصمیم خود را نسبت به معامله ارزدیجیتال بگیرید.

نظر آیت الله خامنه ای: آیت الله خامنه ای در رابطه با معاملات ارزدیجیتال آن را مطابق قوانین و مقررات نظام جمهوری اسلامی ایران دانست. او در حال حاضر با توجه به اینکه ارزدیجیتال قانونی است پس از نظر وی فعالیت در دنیای ارزدیجیتال مشکل شرعی ندارد.

نظر آیت الله مكارم شیرازی: آیت الله مکارم شیرازی در سوال استفاده از بیت کوین گفته: خرید و فروش بیت کوین با توجه به غیر متمرکز بود آن و ابهاماتی که راجب آن وجود دارد، مشکل شرعی دارد و معامله آن جایز نیست.

آیت الله گلپایگانی: آیت الله گلپایگانی به طور کلی خرید و فروش ارزدیجیتال را باطل و حرام دانسته و این به معنا این بوده افرادی که از گلپایگانی پیروی می‌کنند می‌بایست از هرگونه فعالیت در زمینه ارزدیجیتال پرهیز کنند. آیت الله وحید خراسانی نیز هم نظر این مرجع تقلید است.

توجه داشته باشید حرام بودن ارز دیجیتال از نظر مراجع تقلید، همه زمینه های ارزدیجیتال از معامله و استیک تا بازی های بلاکچینی را شامل می‌شود.

سخن پایانی

پاسخ قطعی اینکه آیا ارزدیجیتال حرام است را به دلیل وجود ابهاماتی نمی‌شود بیان کرد، مراجع تقلیدی که ارزدیجیتال را حرام اعلام کرده اند دلیل قانع کننده ای برای آن ندارند. به طور کلی از لحاظ قانونی در جمهوری اسلامی ارزدیجیتال قانونی می‌باشد و استفاده از آن مجاز است.