استفاده از بیت کوین و سایر رمزارزها در کشور هنوز به صورت رسمی قانون‌گذاری نشده است و قانون خاصی در این زمینه وجود ندارد. بنابراین، خرید و فروش بیت کوین و دیگر رمزارزها در کشور جرم نمی‌باشد و قابل مجازات نیست. طبق ماده ۲ قانون مجازات عمومی، فعالیت‌هایی که مطابق با قانون قابل مجازات یا مستلزم اقدامات تامینی یا تربیتی باشند، مجرمانه تلقی می‌شوند. با توجه به عدم وجود قانون خاصی در این زمینه، خرید و فروش بیت کوین و رمزارزها به عنوان یک فعالیت غیر قابل مجازات محسوب می‌شود.
قوانین خرید بیت کوین در ایران چگونه است؟
ممنوعیت‌هایی که وجود دارد
بانک مرکزی کشور در اطلاعیه‌های مختلفی ورود رمزارزها به عنوان ابزار پرداخت را ممنوع اعلام کرده است. اما این ممنوعیت به معنای ممنوعیت استفاده و نگه‌داری از این ارزها نیست و تنها برای استفاده از آن‌ها در سیستم‌های کلان پرداخت کشور اعمال می‌شود.
در یک اطلاعیه رسمی، بانک مرکزی در سال ۱۳۹۶ استفاده از بیت کوین و سایر رمزارزها را در تمام مراکز پولی و مالی کشور ممنوع اعلام کرده است، اما این ممنوعیت تنها به بانک‌ها، موسسات مالی و صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی اعمال می‌شود.
نکته
باید توجه داشت که بیت کوین و رمزارزها هنوز دارای وضعیت قانونی رسمی در کشور نمی‌باشند و ممکن است در آینده تغییراتی در قوانین مربوطه اتفاق بیفتد. از این رو، پیشنهاد می‌شود که قبل از هرگونه فعالیتی در این زمینه، به دقت مطالعه و رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام شود.
دلایل انتشار اخبار مربوط به ممنوعیت بیت کوین
در اوایل سال ۲۰۲۱، شاهد انتشار اخبار فراوانی درباره رکوردشکنی قیمت بیت کوین بودیم. این اخبار باعث افزایش ارزش بیت کوین و سایر رمزارزها شد و علاقه‌مندان بسیاری را به بازار رمزارزها جذب کرد. با افزایش تقاضا در داخل کشور، بسیاری به سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال پرداختند. برای پیشگیری از مشکلات آینده و جلوگیری از ورود افراد ناآگاه به این بازار، مسئولان کشور تصمیم به یادآوری قوانین موجود برای تازه‌واردان به این حوزه گرفتند.
مصادیق مالیات بر عایدی
مجلس اخیراً طرحی با عنوان “مالیات بر عایدی” را تصویب کرده است که شامل بیت کوین و رمزارزها نیز می‌شود. این طرح در دست بررسی شورای نگهبان قرار دارد. همچنین، طرحی با عنوان “مالیات بر سوداگری و سفته‌بازی” نیز به منظور اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در کشور تصویب شده است. این طرح همچنین به رمزارزها اشاره کرده و قرار است رمزپول‌ها و دارایی‌های رمزی مشمول قوانین مالیاتی شوند.
وضعیت صرافی‌های رمزارز
همچنین، اخباری منتشر شده است که برخی از صرافی‌های رمزارز داخلی ممکن است بدون مجوز فعالیت کنند. اما با توجه به عدم وضوح قوانین مربوط به رمزارزها، هیچ مجوزی برای انجام معاملات رمزارز در کشور وجود ندارد.
انتظارات فعالان حوزه ارزهای دیجیتال از وضع قوانین
در ماه بهمن سال ۹۷، بانک مرکزی پیش‌نویسی درباره قوانین ارزهای دیجیتال تهیه کرده و به مجلس ارائه داد. برنامه این بود که این پیش‌نویس پس از چند ماه تأیید شود و در مجلس به تصویب رسیده ولی متأسفانه این اتفاق افتاده و طرح به شکل نیمه‌کاره باقی ماند.
نبود قوانین می‌تواند مشکلات جدی‌ای را به دنبال داشته باشد. مراجع قانونی کشور معمولاً در بررسی ابزارهای تکنولوژی تعلل می‌کنند و این را به‌عنوان یک الزام بررسی نمی‌دانند. این وضعیت در حوزه کریپتوکارنسی نیز ادامه داشته است و تعلل در تصمیم‌گیری و قانون‌گذاری برای آن، از زمان ورود این فناوری به کشور تا به امروز ادامه داشته است.
تمام متخصصین و فعالان حوزه کریپتوکارنسی، همچنین تریدرها و سرمایه‌گذاران ایرانی، بیشتر از هر کس دیگری منتظر وضع قوانین رسمی و تصمیم نهایی مسئولان مربوطه هستند.
همانطور که گفته شد، تاکنون قوانین مربوط به خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال در ایران وجود نداشته است. امیدواریم مسئولان هر چه زودتر درباره این ارزها قوانین مشخصی را تصویب کنند و مجوزهای لازم برای صرافی‌های ارز دیجیتال را تنظیم و اعلام کنند؛ تا ایران نیز بتواند به‌راحتی از مزایای این بازار پرسود جهانی بهره‌مند شود و از آن به نحو احسن در عرصه‌های مختلف اقتصادی استفاده کند.
