zkSync چیست؟ معرفی راهکار لایه دوم شبکه اتریوم

پروژه zk sync یک پروژه بلاکچینی است که در اواسط سال ۲۰۲۰ به بهره‌مندی از تکنولوژی بلاکچین اتریوم، به عنوان یک راهکار لایه دو برای حل مشکل مقیاس‌پذیری در اتریوم راه‌اندازی شد. این پروژه از راهکار zkrollup استفاده می‌کند که یک زیرمجموعه از تکنولوژی رول‌آپ است، اما با تلفیق الگوریتم‌های لایه صفر ارائه می‌شود.

zkSync چیست؟

پروژه zk sync تحت مسئولیت تیم Matter Labs قرار دارد و افراد مسئول این تیم، از جمله بنیان‌گذار و مدیرعامل الکس گلوچوفسکی (Alex Gluchowski) هستند. این تیم از سال ۲۰۱۹ فعالیت خود را آغاز کرده و تا کنون بیش از ۴ سال در زمینه توسعه پروژه zk sync فعالیت داشته است. با همکاری با سازمان‌ها و سرمایه‌گذاران مختلف، تیم Matter Labs موفق به جذب بیش از ۴۸۵ میلیون دلار از سرمایه‌گذاران معتبر از قبیل A16Z، Ethereum Foundation و Coinbase Venture شده است.

شبکه لایه دوم zk sync چگونه کار می‌کند؟

برای درک نحوه عملکرد zk sync، به بررسی ساختار و عملکرد آن نیاز داریم. راهکار لایه دو zk sync به دو مرحله اصلی تقسیم می‌شود. در ابتدا، تعداد زیادی تراکنش با هم گروه‌بندی شده و به وسیله قراردادهای هوشمند به لایه zk sync منتقل می‌شوند. این اقدام باعث می‌شود تعداد زیادی تراکنش به عنوان یک تراکنش واحد محاسبه شوند و تنها یک کارمزد برای تمام این تراکنش‌ها دریافت شود. در مرحله بعدی، این تراکنش‌ها پردازش می‌شوند. الگوریتم‌های دانش صفر برای پردازش استفاده می‌شوند که با کمینه‌سازی میزان داده مورد نیاز، به حداقل رسانده و از داده‌های کمتری برای پردازش استفاده می‌کنند.

در حالی که اجرای قراردادهای هوشمند و پشتیبانی از آن‌ها در بلاکچین اتریوم به عهده ماشین مجازی اتریوم (EVM) است، سازگاری این ماشین با الگوریتم‌های دانش صفر چالشی بزرگ است. اما در نسخه دوم zk sync (Zksync 2.0)، تیم پروژه در تلاش برای سازگاری با ماشین مجازی اتریوم است. این اقدام می‌تواند تعداد زیادی از اپلیکیشن‌های شبکه اتریوم را به لایه دو zk sync جلب کرده و این اپلیکیشنها را قادر به آغاز فعالیت در این بستر کند.

پروژه zk sync از الگوریتم‌های دانش صفر نوع Zk-Snarks استفاده می‌کند

که به اختصار اثبات مختصر و غیرتعاملی را نمایان می‌کند. این الگوریتم‌ها با تقسیم به دسته‌های تعاملی و غیرتعاملی، میزان داده مورد نیاز برای پردازش را به حداقل می‌رسانند و باعث افزایش بهره‌وری در پردازش اطلاعات می‌شوند. نسخه جدید از پروژه Zk Sync با نام Zksync 2.0 در حال راه‌اندازی شبکه اصلی خود می‌باشد و تغییرات زیادی در این نسخه اعمال شده است.

در مقاله بالا اشاره شد که مشکل عدم سازگاری ماشین مجازی اتریوم با الگوریتم‌های دانش صفر در نسخه‌های قبلی حل شده و این نسخه بازیابی وضعیت تراکنش‌ها را به دو صورت درون زنجیره‌ای و برون زنجیره‌ای ارائه می‌دهد. این امکان باعث تعامل بهتر کاربران استفاده‌کننده از Zkrollup و Zkporter می‌شود.

یکی از ویژگی‌های مهم این نسخه، امکان تعامل با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد برنامه‌های غیرمتمرکز را بر روی این بستر اجرا کنند. همچنین با بهره‌گیری از Zkporter، کارمزدها به حداقل می‌رسند و می‌تواند کمتر از ۰.۰۳ دلار باشد.